Géza Anda

Géza Anda
Ilustracja
Géza Anda (1966)
Data i miejsce urodzenia

19 listopada 1921
Budapeszt

Data i miejsce śmierci

14 czerwca 1976
Zurych

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

pianista

Wydawnictwo

Deutsche Grammophon

Odznaczenia
Kawaler Orderu Sztuki i Literatury (Francja)

Géza Anda (ur. 19 listopada 1921 w Budapeszcie, zm. 14 czerwca 1976 w Zurychu) – szwajcarski pianista i pedagog pochodzenia węgierskiego. Zasłynął jako wybitny interpretator dzieł W.A. Mozarta, L. van Beethovena, J. Brahmsa i B. Bartóka[1].

Życiorys

Studiował w Akademii Muzycznej im. F. Liszta w Budapeszcie m.in. u Ernsta von Dohnanyi’ego. W 1942, gdy na Węgrzech ogłoszono mobilizację, wyemigrował do Szwajcarii. Obywatelstwo szwajcarskie otrzymał w 1955 roku[2].

Występował i nagrywał z największymi dyrygentami, jak Herbert von Karajan, Rafael Kubelík i Ferenc Fricsay. Miał szeroki repertuar. Dyskografia pianisty jest ogromna, zrealizowana głównie w wytwórni Deutsche Grammophon[3]. Anda wzbudził podziw interpretacją trzech koncertów fortepianowych B. Bartóka, które zostały utrwalone na płytach w 1959 i 1960[4]. Sławę przyniosło mu nagranie wszystkich koncertów fortepianowych W.A. Mozarta, które wykonał z orkiestrą Camerata Academica Salzburg, dyrygując od fortepianu. Było to pierwsze w historii fonografii nagranie kompletu koncertów fortepianowych Mozarta. Od 1952 do 1974 pianista występował corocznie na Festiwalu w Salzburgu.

Jako pedagog prowadził w latach 50. letnie kursy mistrzowskie w Salzburgu, w Mozarteum. W 1960 przejął w Lucernie kursy mistrzowskie po Edwinie Fischerze, które później przeniósł do Zurychu. W 1965 roku odznaczony został kawalerią francuskiego Orderu Sztuki i Literatury[2].

Zmarł w wieku 55 lat na raka przełyku.

Upamiętnienie

Co trzy lata odbywa się w Zurychu w Szwajcarii międzynarodowy konkurs jego imienia – Concours Géza Anda[5].

Przypisy

  1. Mała encyklopedia muzyki, wyd. PWN, Warszawa 1970
  2. a b Who’s who in Switzerland. Geneve: Nagel Publishers, 1966-1967, s. 31.
  3. Géza Anda. discogs.com [dostęp 2019-05-19]
  4. Géza Anda. (ang.) bach-cantatas.com [dostęp 2019-05-19]
  5. Concours Géza Anda. oficjalna strona [dostęp 2019-05-19]
  • ISNI: 0000000121336687
  • VIAF: 54331541
  • LCCN: n82164740
  • GND: 118502743
  • BnF: 13890747d
  • SUDOC: 080841449
  • NLA: 35840836
  • BNE: XX831390
  • NTA: 074105817
  • BIBSYS: 90374434
  • CiNii: DA10485245
  • PLWABN: 9810662835505606
  • NUKAT: n2010090011
  • J9U: 987007275185805171
  • LNB: 000056727
  • NSZL: 602798
  • PWN: 3869203
  • Britannica: biography/Geza-Anda
  • Universalis: geza-anda
  • NE.se: geza-anda
  • VLE: geza-anda
  • Catalana: 0003799
  • DSDE: Géza_Anda