Jan Józef Kraus

Ten artykuł dotyczy mjr. Jana Krausa (1894–1940). Zobacz też: inne postaci noszące imię i nazwisko „Jan Kraus”.
Jan Józef Kraus
Ilustracja
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

21 października 1894
Strzałków

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Charków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

3 Pułk Piechoty
4 Pułk Piechoty
12 Pułk Piechoty
Batalion KOP „Suwałki”
Baon Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 7-a
2 Pułk Piechoty Legionów
6 Pułk Strzelców Podhalańskich
PKU Hrubieszów
KRU Hrubieszów

Stanowiska

dowódca batalionu
kwatermistrz pułku
komendant PKU
komendant rejonu uzupełnień

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Józef Kraus (ur. 21 października 1894 w Strzałkowie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – major piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Jan Józef Kraus był synem Jana i Cecylii z d. Hejduk, urodził się w Strzałkowie w powiecie stryjskim, obecnie na Ukrainie.

W latach 1905–1909 uczył się w c. i k. Gimnazjum Wyższym w Wadowicach[1]. Po ukończeniu seminarium nauczycielskiego w Krakowie wstąpił do Legionów[2]. Służył w II Brygadzie Legionów Polskich, w 3 i 4 pułku. 1 stycznia 1917 roku został mianowany chorążym w 4 pułku Legionów[3]. Po kryzysie przysięgowym w armii austriackiej[2].

Po odzyskaniu niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego i został przydzielony do 12 pułku piechoty[2]. Wojnę 1920 roku odbył w szeregach 101 Rezerwowego pułku piechoty.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku został zweryfikowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. Od 1921 roku ponownie służył w 12 pułku piechoty w Wadowicach[4][5][2]. Został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 roku. 23 maja 1927 roku został przesunięty ze stanowiska dowódcy II batalionu na stanowisko kwatermistrza pułku[6]. 26 kwietnia 1928 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[7] i wyznaczony na stanowisko kwatermistrza 17 baonu granicznego. W lipcu 1929 roku objął dowództwo 29 batalionu KOP w Suwałkach. W 1930 roku był jednym z inicjatorów budowy pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego w Filipowie. 20 września 1930 roku został przeniesiony z KOP do Baonu Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 7-a w Jarocinie na stanowisko dowódcy. W 1932 roku był w dyspozycji Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych[8]. W grudniu tego roku został przeniesiony do 2 pułku piechoty Legionów w Sandomierzu na stanowisko dowódcy I batalionu detaszowanego w Staszowie[9][2]. W czerwcu 1934 roku ogłoszono jego przeniesienie do 6 pułku strzelców podhalańskich w Samborze na stanowisko dowódcy batalionu[10]. W listopadzie 1935 roku został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Hrubieszów na stanowisko komendanta. W 1938 roku dowodzona przez niego jednostka została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Hrubieszów, a zajmowane przez niego stanowisko otrzymało nazwę „komendant rejonu uzupełnień”.

Jan Józef Kraus w 1940 roku został zamordowany przez NKWD w Charkowie i pochowany w Piatichatkach na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Figuruje w wykazie poz. 1422.

5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika[11]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c MichałM. Siwiec-Cielebon MichałM., Wolności siew. Absolwenci i uczniowie c. i k. Gimnazjum Wyższego w Wadowicach do 1918 r. jako kadra przyszłych sił zbrojnych odrodzonej Rzeczypospolitej, „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny” (21), 2018, s. 92-145, ISSN 1505-0181 .
  2. ↑ a b c d e Kolekcja VM ↓, s. 4.
  3. ↑ Lista Starszeństwa Oficerów Legjonów Polskich, w dniu oddania Legjonów Polskich Wojsku Polskiemu, 12 kwietnia 1917, Warszawa 1917, str. 33.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 158, 410.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 150, 354.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 147.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 124, 178.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 29, 435.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 415.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 158.
  11. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 stycznia 1923 roku, s. 17.
  13. ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Bibliografia

  • Kraus Jan. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.59-4990 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-09-10].
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
  • Artur Ochał, Słownik oficerów i chorążych Korpusu Ochrony Pogranicza w Suwałkach, (1927–1939), Suwałki : Muzeum Okręgowe, 2009, ISBN 978-83-915778-1-3