Surówka hutnicza
Ten artykuł dotyczy hutnictwa. Zobacz też: inne znaczenie słowa surówka. |
Surówka – półprodukt redukcji rudy w piecu, ma bardzo wysoką zawartość węgla (powyżej 2%), zwykle 3,5-4,5% i liczne zanieczyszczenia, co czyni ją bardzo kruchą i nieprzydatną bezpośrednio jako materiał, z wyjątkiem ograniczonych zastosowań. Surówka jest stopem żelaza z węglem, krzemem, manganem, fosforem i siarką. Nazwa pochodzi stąd, że jest to półprodukt przewidziany do dalszej przeróbki, czyli surowiec.
Surówka przeznaczona jest do dalszej przeróbki w stanie ciekłym na stal lub żeliwo. Surówkę dostarcza się w stanie ciekłym lub w stanie stałym w postaci gąsek lub granulek[1].
Zgodnie z obowiązującą normą PN-EN 10020:2003[1] graniczne stężenia masowe pierwiastków wyrażone w procentach nie mogą przekroczyć:
Pierwiastek chemiczny | Stężenie masowe, % |
---|---|
Mn | ≤ 30 |
Si | ≤ 8 |
P | ≤ 3 |
Cr | ≤ 10 |
Inne dodatki stopowe ogółem | ≤ 10 |
Klasyfikacje surówki
Ze względu na budowę (strukturę) rozróżnia się surówki:
- biała – o białym przełomie, zawierająca węgiel wyłącznie w stanie związanym w postaci cementytu
- szara – o szarym przełomie, zawierająca węgiel w stanie wolnym, w postaci grafitu
- pstra (połowiczna) – zawierająca skupienia węgla zarówno w stanie związanym, jak i wolnym.
Wpływ na budowę surówki mają: skład chemiczny i szybkość chłodzenia.
Ze względu na zawartość fosforu:
- fosforowa, o zawartości fosforu do 1,2%
- hematytowa, o zawartości fosforu do 0,1%.
Ze względu na sposób otrzymania:
- drzewnowęglowa, wytopiona na węglu drzewnym
- koksowa, wytopiona na koksie.
Ze względu na przeznaczenie:
- bessemerowska, o dużej zawartości krzemu, nie zawierająca fosforu i siarki, przeznaczona do wytworzenia stali metodą Bessemera – obecnie jako taka nieklasyfikowana i przerabiana w inny sposób niż wymieniony,
- tomasowska, o dużej zawartości fosforu i małej zawartości krzemu, przeznaczona do wytworzenia stali metodą Thomasa – obecnie jako taka nieklasyfikowana i przerabiana w inny sposób niż wymieniony,
- martenowska, przeznaczona do wytworzenia stali w piecu martenowskim – obecnie jako taka nieklasyfikowana i przerabiana w inny sposób niż wymieniony,
- odlewnicza, przeznaczona do przetopu w odlewni żeliwa.
Surówka (w postaci pierwotnej lub powtórnie przetopiona – zwykle z dodatkiem złomu oraz żelazostopów) w odlewie użytkowym nazywa się żeliwem (inna nazwa: żelazo lane).
Linki zewnętrzne
- Metalurgia surówki. pg.gda.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-04)].
Przypisy
Zobacz hasło surówka w Wikisłowniku |
- p
- d
- e
Składniki strukturalne | |
---|---|
Odmiany alotropowe żelaza |
|
Mikrostruktury | |
Przemiany fazowe | |
Przemiany przy chłodzeniu z austenitu | |
Stopy żelazo-węgiel | |
Inne |
|
- Britannica: technology/pig-iron
- Catalana: 0190657