Taboret

Ten artykuł dotyczy mebla. Zobacz też: taboret gazowy.

Taboret (z fr. – tabouret od st. fr. – tabur (bęben)) – rodzaj mebla, siedzisko z jedną lub kilkoma nogami, zwykle bez oparcia i podłokietników. Bywa także nazywany stołkiem.

Pochodzenie stołków pozostaje niejasne, lecz pewne jest, że stanowią one jedne z najwcześniejszych form mebli drewnianych. Pierwsze wzmianki o taboretach pochodzą ze starożytnego Egiptu i Mezopotamii, gdzie funkcjonowały jako siedziska dla wyższych klas społecznych. Charakteryzowały się one niskim profilem, trzema nogami oraz często ozdobnymi detalami.

W starożytnej Grecji popularnym rodzajem stołka był difros (gr. Δίφρος), charakteryzujący się czterema nogami oraz dostępny w dwóch wariantach – stałej i składanej (difros okladias)^[1] .

W starożytnym Rzymie podobne do taboretu było krzesło kurulne (łac. sellă cŭrūlĭs) przejęte od Etrusków i dla wygody uzupełniając proste siedzisko nakładaną poduszką^[2]. W Rzymie początkowo przysługiwało ono królom, a w okresie republiki także wyższym urzędnikom (magistratus curules)^[3].

Z mebla tego wywodziło się faldistorium używane od wczesnego średniowiecza w wyposażeniu kościołów i bogatych dworów^[4].

W okresie baroku stołki zyskały szczególne znaczenie i rolę na francuskim dworze Ludwika XIV w Wersalu. Był to okres, gdy możliwość zasiadania w obecności rodziny królewskiej stał się zaszczytem i przywilejem, który nie był dostępny dla całej szlachty. Posiadanie stołka było symbolicznym urzeczywistnieniem tego wyjątkowego przywileju. Stołki tego okresu charakteryzowały się wyściełanymi siedziskami oraz zakrzywionymi drewnianymi nogami, często ozdobionymi frędzlami^[5].

W XIX wieku, zwłaszcza w epoce wiktoriańskiej, taborety były powszechnie używane jako dekoracyjne i praktyczne elementy wystroju wnętrz. Oferowały różnorodne wzornictwo, zdobione rzeźbieniami i intarsjami, przy użyciu różnych materiałów, takich jak drewno, metal i tkaniny. Stanowiły zarówno funkcjonalne siedziska, jak i estetyczne dodatki, podkreślając zainteresowanie ówczesnego społeczeństwa detalem i starannością w aranżacji domów.

W XX wieku taborety zaczęły być masowo produkowane, stając się powszechnie dostępnymi meblami. Współczesne taborety przybierają różnorodne formy i są wykonane z różnych materiałów, od drewna po metal czy tworzywa sztuczne. Bywają także taborety tapicerowane.

Szczególnymi odmianami taboretu są:

• puf – miękki, niski taboret z siedziskiem znajdującym się na skrzyni, obity w całości tkaniną lub skórą,
• hoker – rodzaj wysokiego stołka stosowanego w barach, na którym można siedzieć przy ladzie,
• pliant – mebel ze składanymi (najczęściej krzyżującymi się) nóżkami i naciągniętej na nie tkaniny^[6].

Przypisy

Bibliografia

• IzydorI. Grzeluk IzydorI., Słownik terminologiczny mebli, Warszawa: Ministertwo Kultury i Sztuki. Generalny konserwator zabytków, 1998, ISBN 978-83-86334-67-4, ISBN 83-86334-67-3 [dostęp 2024-02-05]  (pol.).

Zobacz hasło taboret w Wikisłowniku

Zobacz multimedia związane z tematem: Taboret