İzmir'de 1930 Türkiye yerel seçimleri

1930 Türkiye yerel seçimleri'nde İzmir Belediyesi ile 14 ilçenin ve 11 beldenin belediye başkanlarının belirlenmesi için belediye meclis üyelerinin seçimi yapılmıştır.[1] İzmir il merkezinde 1 Ekim 1930 tarihinde başlayan seçimler, 12 Ekim 1930 tarihinde sona ermiştir.[2] SCF'ye yakınlığı ile bilinen Serbest Cumhuriyet Gazetesi, İzmir'deki seçimlere gölge düşürüldüğünü, sandığa gitmeyenlerin yerine bile oy atıldığını ve SCF'nin 10.000 oyunun değiştirildiğini sayfasına taşımıştır.[3]

İzmir Merkez

d • t 
Toplam seçmen sayısı Toplam sandık sayısı
18.874 34
Adaylık Sonuçlar
Kıs. Parti Oy sayısı Oy oranı
CHF Cumhuriyet Halk Fırkası 14.624 %&0000000000000059.44000059,44
SCF Serbest Cumhuriyet Fırkası 9.960 %&0000000000000040.48000040,48
BĞMSZ Bağımsızlar 20 %&-1000000000000000.0800000,08
Toplam 24.604 %100
Geçersiz ya da boş 1.098
Kaynak: Hizmet Gazetesi, 20.10.1930, sf. 1

İlçe ve beldelere göre sonuçlar

İzmir'in bazı seçim bölgelerinden elde edilen sonuçlar şu şekildedir:

  • Bergama'da CHF 250, SCF 1.371;[4]
  • Bornova'da CHF 852, SCF 795;[5]
  • Buca'da CHF 77, SCF 867;[6]
  • Karantine'de (Küçükyalı) CHF 59, SCF 632;[6]
  • Kınık'ta CHF 100, SCF 590;[2]
  • Kuşadası'nda CHF 89, SCF 801;[6]
  • Menemen'de CHF 544, SCF 1.009;[2]
  • Seferihisar'da CHF 151, SCF 676 oy aldı.[2]

Seçimler sonucunda SCF'nin kazandığı seçim bölgeleri: Bademiye (Ödemiş'e bağlı nahiye), Karantine (günümüzdeki Küçükyalı), Kınık, Şirince, Seferihisar, Kuşadası, Menemen, Buca, Bergama ve Urla olarak kayıtlara geçti.[7]

İlçe Parti
Bayındır Cumhuriyet Halk Fırkası
Bergama Serbest Cumhuriyet Fırkası
Çeşme Cumhuriyet Halk Fırkası
Dikili Cumhuriyet Halk Fırkası
Foça Cumhuriyet Halk Fırkası
Karaburun Cumhuriyet Halk Fırkası
Kuşadası Serbest Cumhuriyet Fırkası
Kemalpaşa Cumhuriyet Halk Fırkası
Menemen Serbest Cumhuriyet Fırkası
Ödemiş Cumhuriyet Halk Fırkası
Seferihisar Serbest Cumhuriyet Fırkası
Tire Cumhuriyet Halk Fırkası
Torbalı Cumhuriyet Halk Fırkası
Urla Serbest Cumhuriyet Fırkası

Ancak seçimler sonrasında yapılan itirazlara yönelik incelemeler sonucunda usulsüzlük tespit edilen Menemen, Tire, Bergama, Seferihisar'da seçimlerin iptal edilerek yenilenmesine karar verildi.[8]

Kaynakça

  1. ^ Anadolu Gazetesi, 01.10.1930, sf. 1
  2. ^ a b c d Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Fon Kodu: 490.01, Yer No: 286.1146.1.
  3. ^ Serbest Cumhuriyet Gazetesi, 10.10.1930, sf. 1
  4. ^ Son Posta Gazetesi, 24.10.1930, sf. 3
  5. ^ Milliyet Gazetesi, 18.10.1930, sf. 1
  6. ^ a b c Son Posta Gazetesi, 21.10.1930, sf. 4
  7. ^ Çetin, Yetkin (2004). Atatürk’ün Vatana İhanetle Suçlandığı S.C.F. Olayı. İstanbul: Otopsi Yayınları. ss. 267-273. ISBN 9789758410453. 
  8. ^ Pınar, Mehmet (2019). "Cumhurbaşkanlığı Arşiv Belgeleri Işığında İzmir'de 1930 Belediye Seçimleri" (PDF). Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1 (44). yyusbedergisi.com. ss. 338-340. ISSN 1302-6879. 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Şubat 2022. 
  • g
  • t
  • d
Türkiye İzmir'de seçimler ve referandumlar
Cumhurbaşkanlığı seçimleri
  • 1923
  • 1927
  • 1931
  • 1935
  • 1938
  • 1939
  • 1943
  • 1946
  • 1950
  • 1954
  • 1957
  • 1961
  • 1966
  • 1973
  • 1980
  • 1982*
  • 1989
  • 1993
  • 2000
  • 2007
  • 2014
  • 2018
  • 2023
Genel seçimler
Yerel seçimler
Senato seçimleri
Referandumlar
  • 1961
  • 1982*
  • 1987
  • 1988
  • 2007
  • 2010
  • 2017
Ara genel seçimler
  • 1936#
  • 1947#
  • 1948#
  • 1949#
  • 1951
  • 1966#
  • 1968#
  • 1975#
  • 1979#
  • 1986
  • 2003#
Ara yerel seçimler
  • 1992
    • Haziran#
    • Kasım#
  • 1995#
  • 2002#
  • 2019#
2014 yılına kadar cumhurbaşkanı TBMM tarafından seçildi.
# Seçim İzmir'i kapsamadı
* 1982 anayasa referandumu, cumhurbaşkanlığı seçimi ile birleştirildi.