1954 Suriye askerî darbesi
| 1954 Suriye askerî darbesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Arap Soğuk Savaşı'nın parçası | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Suriye Silahlı Kuvvetleri sadıkları | Suriye Silahlı Kuvvetleri darbecileri Ulusal Parti Halk Partisi Müslüman Kardeşler Komünist Parti Baas Partisi | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| | ||||||
1954 Suriye askerî darbesi, aynı yılın şubat ayında, Edib Çiçekli hükûmetini devirmek için gerçekleşti. Çiçekli karşıtı hareketin başında eski Devlet Başkanı Etâsî ve kıdemli Dürzi lider Sultan el-Atraş vardı.
Arka plan
Albay Edib Çiçekli, Aralık 1951'de askeri bir otokrasi oluşturan bir darbeyle iktidara geldi.[1] Suriye lideri olarak Edib Çiçekli, Suriye'deki Arap çoğunluğun isteklerini fark etti ve buna göre bir pan-Arabizm politikası benimsedi. Cebel Dürzi dağındaki bağımsız fikirli Dürzi azınlıkla sık sık çatıştı, onları Ürdün'den gelen fonları kullanarak hükûmetini devirmeyi istemekle suçladı ve 1954'te yönetimine karşı olan direnişi bastırmak için Dürzi kalelerini bombalamaya başvurdu.
Çiçekli'nin devrilmesi
Artan hoşnutsuzluk sonunda Şubat 1954'te Çiçekli'nin devrildiği bir darbeye yol açtı. Darbeciler arasında Suriye Komünist Partisi üyeleri, Dürzi subaylar, Baas Partisi üyeleri ve muhtemelen Irak desteği vardı. Çiçekli, önde gelen bir Baasçı olan yükselen genç Adnan el-Maliki de dahil olmak üzere Suriye Ordusundaki birçok aktif subayı tutuklamıştı. Çiçekli karşıtı hareketin başında eski Devlet Başkanı Etâsî ve kıdemli Dürzi lider Sultan el-Atraş vardı. En büyük Çiçekli karşıtı konferans, Etâsî'nin Humus'taki evinde yapıldı. Çiçekli, Etâsî ve Atraş'ın oğulları Adnan ve Mansur'u her (ikisi de kıdemli politikacılardı) tutuklayarak karşılık verdi.
İsyan zirveye ulaştığında Çiçekli, Suriye'yi iç savaşa sürüklemeyi reddederek geri adım attı. Lübnan'a kaçtı ama Dürzi lider Kamal Canbolat onu öldürmekle tehdit edince Brezilya'ya kaçtı.
Sonrası
Devlet Başkanı Çiçekli'nin 1954 Darbesi'nde devrilmesinden sonra Çiçekli, ordudaki rakip hiziplerin desteklediği siyasi manevralara devam etti ve sonunda Arap milliyetçisi ve sosyalist unsurlar iktidara geldi. Bağımsızlığın ilk yıllarına siyasi istikrarsızlık damgasını vurdu. 1958'de Suriye ve Mısır'ın birleşmesinden önce Çiçekli, Irak'ın sağladığı fonları kullanarak bir darbe başlatmak için Suriye'ye dönme fikrini düşünüyordu. Darbe Suriye istihbaratı tarafından engellendi ve Çiçekli gıyaben ölüme mahkûm edildi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ The Middle East and North Africa. Europa Publications Limited, Volume 50: p.1018.
