Asma yaprağı sarması

Asma yaprağı sarması
YaratıcısıOsmanlı mutfağı

Asma yaprağı sarması veya Asma yaprağı dolması, asma yaprağının içerisine bulgur ya da pirinç başta olmak üzere yöresine göre değişen diğer iç malzemeleri konarak yapılan bir yemektir. Zeytinyağlı sarma ya da kıymalı sarma şeklinde farklı çeşitleri vardır. Malzemeler karıştırılarak harmanlanır. Daha sonra salamura asma yaprağıyla sarılır. Üzerine limon suyu sıkılarak ya da yoğurt konularak yenir.

Türk mutfağındaki çoğu geleneksel lezzetin uzun bir tarih yolculuğu bulunuyor. Etli asma yaprağı sarma da bunlardan biri. Etli asma yaprağı sarmanın tarih yolculuğu, Osmanlı Devleti dönemine kadar dayanıyor. Dünya’daki herkesin afiyetle yediği bir evrensel bir lezzet olarak kabul görür.[1]

Yörelere Göre Çeşitleri

Amasya Baklalı Dolması

Amasya Baklalı Dolması; haşlanmış bakla ve buğday yarmasından oluşan karışımın asma yaprağına sarılıp kemikli et ile birlikte pişirilmesiyle hazırlanan yöresel bir yemektir. Dolmalar altıgen şeklinde sarılır. Amasya Baklalı Dolmasının servisi; bakır bir tepsiye dolmalar altta, etler üstte kalacak şekilde koyulup üzerine yoğurt eklendikten sonra kuru soğan ile yapılır. Ayrıca yemeğin üzerine, tereyağında kavrulmuş soğan gezdirilerek dökülebilir. Asma yaprakları hem taze hem de salamura şeklinde kullanılabilir ve genç yapraklar tercih edilir.Amasya Baklalı Dolması 17.08.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[2]

Arapgir Dolaması

Arapgir Dolaması, iç harcı kıyma, kuyruk yağı, pilavlık bulgur, ince bulgur, soğan, maydanoz, salça, pul biber ve karabiberden oluşur. Salamura üzüm yaprağına sarılıp bir süre pişirildikten sonra üzerine tereyağında kavrulan salçanın ilave edilip pişirilir. Arapgir Dolaması 24.11.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[3]

Beypazarı Dolması / Beypazarı Yaprak Sarması

İç malzemeleri;pilavlık pirinç, çekilmiş dolmalık kuzu eti, kuru soğan, yeşil soğan, maydanoz, dereotu, pul biber, karabiber, salça, tuz ve limon suyudur. Beypazarı Dolması / Beypazarı Yaprak Sarması 20.05.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[4]

Malatya Tevek Yaprağı Sarması

İç malzemeleri; pilavlık bulgur, pirinç, orta yağlı kıyma ve çeşitli baharatlar.Malatya Tevek Yaprağı Sarması 23.05.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[5]

Erzurum Ekşili Dolma

Erzurum Ekşili Dolma 27.10.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[6]

Galeri

Ayrıca bakınız

  • Dolma

Kaynakça

  1. ^ "ETLİ YAPRAK SARMANIN TARİHÇESİ". 5 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2021. 
  2. ^ "Coğrafi İşaret Platformu". Coğrafi İşaret Platformu. 25 Ocak 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2022. 
  4. ^ "Beypazarı Dolması / Beypazarı Yaprak Sarması". Türk Patent ve Marka Kurumu. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022. 
  5. ^ "Malatya Tevek Yaprağı Sarması". Türk Patent ve Marka Kurumu. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022. 
  6. ^ "Erzurum Ekşili Dolma". Türk Patent ve Marka Kurumu. 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022. 


  • g
  • t
  • d
Melceü’t-Tabbâhîn (Aşçıların Sığınağı)
Fasl-ı Evvel (Çorbalar)
İkinci Fasıl (Kebaplar ve Külbastılar)
Üçüncü Fasıl (Yahniler,Kebaplar,Büryan,Köfteler ve Mücverler)
Dördüncü Fasıl (Tavalar ve Pilakiler)
Beşinci Fasıl (Börekler)
  • Yufka Böreği
  • Puf Böreği
  • Su Böreği
  • Sakız Böreği
  • Süt Böreği
  • Tavuk Böreği
  • Kol Böreği
  • Kapak Böreği
  • Türk Böreği (Alt üst börek)
  • Akıtma Sakız Böreği
  • Sac Böreği Tariki
  • Soğan Böreği
  • Paça Böreği
  • İnce Börek
  • Fincan Böreği
  • Tatar Böreği (Piruhi)
  • Âdi Lokum
  • Nev‘-i dîğer
  • Nev‘-i Âher
  • Yumurtalı Lokum (Hacı Lokumu)
  • Vertika
Altıncı Fasıl (Hamur Tatlıları)
  • Âdi Baklava
  • Kaymak Baklavası
  • Musanna Kaymak Baklavası
  • Kavun Baklavası
  • Pirinç Baklavası
  • Revani
  • Tertîb-i dîğer
  • Kadın Göbeği ( Kadı Boğan)
  • Süngeriye
  • Kurabiye
  • Nev‘-i dîğer
  • Nev‘-i dîğer
  • Âdi Tel Kadayıf
  • Kadife, Kenîfe
  • Saray Tel Kadayıfı
  • Beyaz Kadayıf
  • Kaymaklı Kadayıf
  • Nev‘-i dîğer
  • Âdi Yassı Kadayıf
  • Nev‘-i dîğer
  • Yağsız Kadayıf
  • Yufkalı Kadayıf
  • Nuriye
  • Ekmek Kadayıfı ( Şam Kahki)
  • Fodula Kadayıfı
  • Saray Lokması
  • Gaziler Helvası
  • Sabuniye Helvası
  • Nev‘-i dîğer ( Râhatü’l-hulkûm)
  • Reşidiye Helvası
  • Nev‘-i dîğer
  • Asude Helvası
  • Helvâ-yı Hâkânî
  • Nev‘-i dîğer
  • Pirinç Unu Helvası
  • Lamunya Helvası
  • Gülabiye
  • İshakiye
  • İrmik Helvası ( Gaziler helvası)
  • Hurma
  • Vişne ekmeği
  • Nev‘-i dîğer
  • Yumurta Lokması
  • Cızlama
Yedinci Fasıl (Soğuk Tatlılar)
Sekizinci Fasıl
Dokuzuncu Fasıl (Dolmalar)
Onuncu Fasıl (Pilavlar)
On birinci Fasıl (Hoşaflar)
  • Taze Vişne Hoşafı
  • Kayısı ve Erik Hoşafı
  • Misket Elması ve Akça Armudu Hoşafı
  • Ali Fakih Eriği Hoşafı
  • Böğürtlen Hoşafı
  • Bardaşa Eriği Hoşafı
  • Razakı Üzümü Hoşafı
  • Armut Kurusu Hoşafı
  • Portakal Hoşafı
  • Nar Hoşafı
  • Taflan Yemişi Hoşafı
  • Şam Fıstığı Hoşafı
  • İncir Hoşafı
  • Çekirdeksiz Üzüm Hoşafı
On ikinci Fasıl
  • Ayva Murabba‘ı
  • Nev‘-i dîğer
  • Gülbeşeker Şemsiyesi ( Menekşe)
  • Râhatü’l-hulkûm
  • Badem Kurabiyesi
  • Âdi Sade Şurup
  • Vişne Şurubu
  • Diğer Vişne Şurubu
  • Menekşe Şurubu
  • Menekşe Şerbeti
  • Sikencebin Sirke Şurubu
  • Badem Şurubu
  • Limon Şurubu
  • Çilek Şurubu
  • Demirhindi Şurubu
  • Kaba Koruk Tatlısı
  • Frenk Üzümü Tatlısı
  • Gül Şurubu
  • Gülbeşeker
  • Vişne Tatlısı
  • Yeşil Salata
  • Domates Salatası
  • Karnıbahar Salatası
  • Döğme Hıyar Salatası
  • Çerkez Salatası
  • Hıyar ve Semizotu Taratoru
  • Istakoz Taratoru
  • Sardalya Salatası
  • Istakoz Salatası
  • Kaya Balığı Taratoru
  • Balık Yumurtası Taratoru
  • Uskumru Balığı Taratoru
  • Cacık
  • Rosbi Salatası
  • Bakla Filizi Salatası
  • Teke Salatası
  • Marul Salatası
  • Çiroz Balığı Salatası
  • Frenk Teresi Salatası
  • Patlıcan Turşusu
  • Hindiba Salatası
  • Hıyar Turşusu
  • Âdi Hıyar Turşusu
  • Turşu-yı Mahlût
  • Çağla Turşusu
  • Mayalı Lahana Turşusu
  • Havuç Turşusu
  • Biber Turşusu
  • Urus Turşusu
  • Pancar Turşusu Tariki
  • Kabak Turşusu
  • Diğer Kabak Turşusu
  • Balık Turşusu
  • Üzüm Turşusu
  • Şalgam Turşusu
  • Tertîb-i Hardal
  • Kuyruk yağının sağyağından farkı olmaz derecelerde terbiyesinin tariki
  • Yoğurt Yapmasının Tariki
  • Karadut Peltesi
  • Ekseriyâ hoşaf tanelerinin üzerinde durmasının tariki
  • Bir kâsede üç renk hoşaf yapma
  • Kar bulunup buz bulunmadığı halde buz dondurmanın tariki
  • Bamya Salamurası
  • Badem Harîresi
  • Pelteşîn


Taslak simgesiTürk mutfağı ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.