Behcetü't-Tevârîh

Behcetü't Tevârîh
بهجة التواريخ
Nuruosmaniye Kütüphanesi
Eserin orijinal el yazmasının ilk sayfası.
TürTarih
Tarih1459
MenşeiBursa, Osmanlı İmparatorluğu
Dil(ler)Farsça
YazarŞükrullâh
AdananVeli Mahmud Paşa
Nüsha(lar)Viyana, Londra, Paris, Petersburg, Münih

Behcetü't-Tevârîh (Farsçaبهجة التواريخ), Şükrullâh'ın vezîriazam Veli Mahmud Paşa adına Farsça olarak yazdığı tarih kitabı.[1] Bursa'da 1456 ve 1459 yılları arasında yazılan eser 13 bölümden oluşmaktadır.[1] İlk 8 bölümde evrenin ve ilk insanın yaratılışından, Çin, Türk, Rum gibi kimi uluslardan, Muhammed ve tanınmış Müslüman kişilerden bahsedilmektedir.[1] Yunan filozofları ve bazı din büyüklerinden bahsedilen bölümlerden sonra gelen 11. bölümde İran şahları, Müslüman ve gayrımüslim hükümdarlar; 12. bölümde Emevîler, Abbasiler, Aleviler ve Selçuklulara ayrılmıştır.[1] Son bölümde ise Osmanlı tarihi anlatılmaktadır.[1]

Şükrullâh eserini yazarken Ahmedî'nin İskendernâme ve yazarı bilinmeyen Sahîhü't-Tevârîh adlı eserlerden yararlanmıştır.[2] Behcetü't Tevârîh ise Zaîm Mîr Mehmed tarafından Câmiu't-Tevârîh yazılırken kaynak olarak kullanılmıştır.[1][2]

İlk Türkçe çevirisi Mustafa Fârisî tarafından Mahbûbü Kulûbi’l-Ârifîn adıyla 1530 ya da 1531 yılında yapılmıştır.[2] Ayrıca Theodor Seif tarafından 1925 yılında Mitteilungen zur osmanischen Geschichte'nin ikinci cildinde yararlanılmak üzere Almancaya da çevrilmiştir.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f Demiroğlu, Ayla (1992). "BEHCETÜ't-TEVÂRÎH" (PDF). İslâm Ansiklopedisi. 5. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 349-350. 16 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Mayıs 2024. 
  2. ^ a b c d Özcan, Abdulkadir (Ocak 2004). "FATİH DEVRİ TARİH YAZICILIĞI ve LİTERATÜRÜ" (PDF). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14. Erciyes Üniversitesi Matbaası. ss. 55-62. ISSN 1300-1582. OCLC 234423493. 11 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2014.  r |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)