CMS deneyi


CMS deneyi, Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde (CERN) LHC hızlandırıcısı üzerinde kurulmuş olan ve 2008 yılında çalışmaya başlayarak proton-proton çarpışmaları sonucu ortaya çıkan parçacıkların izlerini ve enerjilerini ölçen beş deneyden biridir. İsmi İngilizcede Compact Muon Selenoid (Türkçesi: Tıkız Müon Selenoidi) sözcüklerinin baş harflerinden gelir. 15 m yükseklikte, 22 m boyunda, toplam 12500 ton ağırlığa sahip bir düzenektir. Dedektörün en iç bölgesinde 3.85 Tesla kadar magnetik bir alan şiddetine sahip güçlü bir süperiletken mıknatıstır ve özellikle yeni fizik kanunlarına ait sinyalleri keşfetmek üzere (Higgs bozonu, süpersimetri, vs.) dizayn edilmiştir, fakat daha önceki çarpıştırma deneylerinden daha yüksek enerjilere çıkabilmesi sebebi ile önceki deney sonuçlarını daha yüksek duyarlılıkta ölçümler (üst kuark) yapabilmektedır.

Deney düzeneği

Amaçlar

  • TeV enerji düzeyindeki fizik olaylarını incelemek,
  • Higgs bozonu'nu keşfetmek,
  • Standart Model ötesindeki fizik modellerini araştırmak: Süpersimetri, Ek boyutlar (Sicim Teorisi) gibi...
  • Ağır iyon çarpışmalarını incelemek.

Galeri

  • CMS'nin yapılandırılışı
    CMS'nin yapılandırılışı
  • Vakum tankı ile yoğuşmuş muon solenoit fıçısının merkez parçası
    Vakum tankı ile yoğuşmuş muon solenoit fıçısının merkez parçası
  • Yoğuşmuş muon fıçısının tapası.
    Yoğuşmuş muon fıçısının tapası.
  • CMS'de higgs simülasyonu
    CMS'de higgs simülasyonu

Dış bağlantılar

  • CMS ana sayfasi
  • CMS Outreach16 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • CMS Times22 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • g
  • t
  • d
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC)
  • LHC deneyleri listesi
  • ALICE
  • ATLAS
  • CASTOR
  • CMS
  • FP420
  • HV-QF
  • LHCb deneyi
  • LHCf
  • MoEDAL
  • TOTEM
Büyük Elektron–Pozitron Çarpıştırıcısı (LEP)
  • LEP deneyleri listesi
  • LEP deneyleri listesi
  • ALEPH
  • DELPHI
  • OPAL
  • L3
  • LEP5
  • LEP6
Süper Proton Sinkrotronu (SPS)
  • SPS deneyleri listesi
  • CNGS
  • NA48
  • NA49
  • NA58/COMPASS
  • NA60
  • NA61/SHINE
  • NA62
  • UA1
  • UA2
Proton Sinkrotronu (PS)
  • AD
  • Proton Synchrotron Booster
  • AIDA
  • DIRAC
  • ELENA
  • ISOLDE
  • ISOLTRAP
  • MISTRAL
  • WITCH
Lineer Hızlandırıcılar
  • CTF3
  • LINAC
  • LINAC 2
  • LINAC 3
  • LINAC 4
Diğer hızlandırıcılar ve deneyleri
  • BEBC
  • CAST
  • CLOUD
  • ISR
  • LEAR
  • LEIR
  • n-TOF
  • OSQAR
  • PS210
Gelecek projeler
  • High Luminosity Large Hadron Collider
  • Very Large Hadron Collider
  • International Linear Collider
  • Compact Linear Collider
İlgili
  • LHC@home
  • Yüksek enerjili parçacık çarpıştırma deneylerinin güvenliği
Taslak simgesiParçacık fiziği ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.