Rum (eyalet)

Eyâlet-i Rûmiyye-i Suğra / Eyâlet-i Sivas
Osmanlı İmparatorluğu Eyaleti

1398–1864
Rûm Eyaleti / Sivas Eyaleti harita üzerinde
Rûm Eyaleti / Sivas Eyaleti harita üzerinde
Rûm Eyaleti (1609)
Merkez Tokat, Amasya, Sivas[1]
Tarih
 - Kuruluş 1398
 - Kaldırılış 1864

Rum Eyaleti veya Rum Beylerbeyliği (Rumiyye-i Sugra) 1398'de kurulan Osmanlı Devleti eyaleti.

Tarihi

Rum Eyaleti'nin merkezi ilk önce Tokat sonra Amasya 1526'dan itibaren ise Sivas olmuştur. 1461'de Trabzon, 15. yüzyılın 2. yarısında Akkoyunlular'dan alınan Karahisar-ı Şarki (Şebinkârahisar), 1515'te Safevilerden alınan Kemah ve Bayburt, 1516'da Memlüklere bağlı Dulkadiroğlu Beyliğinden alınan Malatya sancak olarak buraya bağlandı. En geniş döneminde Sivas, Amasya, Tokat, Canik, Çorum, Bozok, Trabzon, Karahisar-ı Şarki, Kemah, Bayburt ve Malatya sancaklarını kapsıyordu. Yönetim zorlukları baş gösterince Karahisar-ı Şarki, Kemah, Bayburt ve Trabzon sancakları Erzurum Eyaleti'ne, Malatya sancağı Dulkadir (Kahramanmaraş) Eyaleti'ne bağlandı. 16. yüzyılın sonlarından Trabzon Sancağı Erzurum Eyaleti'nden ayrılarak ayrı bir eyalet oldu. 17. yüzyılda kapladığı alan 82.500 km²'dir. Bugünkü Türkiye Cumhuriyeti idari haritasına göre dokuz ili (Sivas, Amasya, Çorum, Samsun, Sinop, Yozgat, Tokat, Kayseri'nin doğusunu ve Ordu'nun batısını) kapsar ve 10 sancaktan oluşurdu. Bunlar; Sivas, Amasya, Bozok (Yozgat), Divriği, Canik (Samsun'un doğusu ve Ordu'nun batısı), Arabgir (Arapkir), Çorum, Tokad, Zile ve Keskin'dir. 1864 yılında kabul edilen Teşkil-i Vilâyet Nizamnâmesi ile Rum Eyaleti kaldırılmış yerine Sivas Vilayeti kurulmuştur.

İdari yapı

Eyaletin 18. yy'daki sancakları:[2]

  1. Sivas Sancağı (Paşa Sancağı)
  2. Amasya Sancağı
  3. Canik Sancağı
  4. Divriği Sancağı
  5. Arapgir Sancağı
  6. Çorum Sancağı
  7. Bozok Sancağı
  8. Tokat Sancağı
  9. Zile Sancağı

Kaynakça

  1. ^ Google Kitaplar'da Commercial statistics: A digest of the productive resources, commercial... By John Macgregor, s. 12,
  2. ^ Orhan Kılıç, XVII. Yüzyılın İlk Yarısında Osmanlı Devleti'nin Eyalet ve Sancak Teşkilatlanması, Osmanlı, Cilt 6: Teşkilât, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 1999, 975-6782-09-9, p. 93. (Türkçe)
  • g
  • t
  • d
Osmanlı İmparatorluğu'nun idari birimleri
Eyaletler
Afrika
Cezâyir-i Garp · Habeş · Mısır · Trablusgarp · Tunus
Anadolu
Adana · Aydın · Anadolu · Ankara · Cezâyir-i Bahr-i Sefîd · Çıldır · Diyarbekir · Erzurum · Hüdâvendigâr · Karaman · Kars · Kastamonu · Rum · Saruhan · Trabzon · Van · Zülkadriye
Avrupa
Bosna · Budin · Edirne · Eğri · Girit · Kanije · Kefe · Manastır · Mora · Niş · Nogay · Podolya · Rumeli · Selanik · Silistre · Şirvan · Temeşvar · Uyvar · Varat · Vidin · Yanya · Zigetvar
Orta Doğu
Bağdat · Basra · Halep · Kıbrıs · Lahsa · Musul · Rakka · Sidon · Şam · Şehrizor · Trablusşam · Yemen
Vilayetler
Afrika
Trablusgarp
Anadolu
Adana · Ankara · Aydın · Bitlis · Cezayir-i Bahr-i Sefid · Diyarbekir · Erzurum · Hüdâvendigâr · İstanbul · Kastamonu · Konya · Ma‘mûretü'l-Azîz · Sivas · Trabzon · Van · Dersim · Hakkâri · Karesi
Avrupa
Orta Doğu
Bağdat · Basra · Beyrut · Halep · Hicaz · Musul · Şam · Yemen
Sancaklar
Akka · Alacahisar · Andıra · Ankara · Arvanid · Avlonya/Berat · Beçkerek · Biga (1888) · Bihaç · Bingazi (1879) · Bolu · Bosna · Cebel-i Lübnan · Çakova · Çanad · Çatalca · Çernik · Çingene · Çirmen · Debre · Dedeağaç · Değirmenilk ve Mesentûri · Delvina · Deyr-i Zor (1882) · Draç · Drama · Edirne · Eğriboz · Elbasan · Estergon · Fenlak · Filibe · Gazze · Gelibolu · Golos · Görice · Gümülcine · Halep · Hama · Hama ve Humus · Hersek · Humus · İçel · İnebahtı · İpek · İslimiye · İstolni Belgrad · İşkodra · İzmit · İzvornik · Karadağ · Karesi · Karlıeli · Kars · Kavala · Kesriye · Kırka · Kırklareli · Kilis · Kozan · Köstendil · Kudüs (1872) · Küle · Lazistan · Lazkiye · Limni · Lipva · Manastır · Maraş · Menteşe · Mezistre · Midilli · Modava  · Mohaç · Mora · Musul · Nablus · Nakşa Berre · Niğbolu · Niş · Ohri · Orşova · Pakrac · Pançova · Peçuy · Pojega · Preveze · Priştine · Prizren · Rodos · Sakız · Saruhan · Segedin · Selanik · Semendire · Seniçe · Senturin · Serez · Serfiçe (1881-1889) · * Silistre · Silivri · Sirem · Sofya · Şam · Taşlıca · Teke · Temeşvar · Tırhala · Trablus · Üsküp · Vidin · Vize · Voynuk · Vulçıtrın · Yanova · Yanya · Yeni Pazar · Yörük · Zağra-i Atik
Vasallar
Ayrıca bakınız: Osmanlı eyaletleri listesi ve Osmanlı vilayetleri listesi
Taslak simgesiOsmanlı İmparatorluğu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.