Sürsat

Osmanlı'da avârız türündeki aynî vergilerden biri.

Osmanlı İmparatorluğu'nda vergiler

Vergiler
Adet-i deştbâni · Ağnam resmi · Arûs resmi · Aşar · Avârız · Bac-i pazar · Bedel-i askeriye · Bennak resmi · Cizye · Cürm-ü cinâyet resmi · Çift resmi · Damga resmi · Gümrük resmi · Haraç · İhtisab · İspenç · İştirâ · Maktu · Mururiye resmi · Müskirat resmi · Nüzul · Otlak resmi · Rav akçesi · Resm-i bostan · Resm-i dönüm · Resm-i hınzır · Resm-i mücerred · Resm-i sicill · Rusum-e-eflak · Selamet isni · Tapu resmi · Tekâlif-i örfiye · Temettü vergisi · Tuz resmi · Zekât
Uygulamalar
Aynî vergi · Ahidnâme · Defterdar · Düyûn-ı Umûmiye · Emin · Evkaf-i Hümayun Nezareti · Hazine-i Hassa · Hazîne-i Âmire · İltizam · İştirâ · Kadı · Kanun-i Raya · Kanunname · Malikâne · Merdiban · Millet · Muhassil · Mukataa · Mütesellim · Siyakat · Sürsat · Tahrir · Tanzimat · Tütün Rejisi
g t d

Sürsat, askerî birliklere yem, yiyecek maddesi ve yakacağı tespit edilen bir fiyat üzerinden sağlanmasıdır. Bu maddelerin başlıcaları arpa, saman, un, koyun eti, yağ, bal ve odundur. Sürsat, ordunun zahire ve yiyecek maddesi ihtiyacını gidermeye yönelik ticari bir faaliyet şeklinde vasıflandırılmış ve avârız muâfiyetinin dışında tutulmuştur. Bu nedenle sürsat yükümlülüğü avârız hanesine dayanmazdı ve evkaf mensupları, madenci, çeltikçi gibi avârızdan muaf zümreler bu sıfatlarıyla sürsattan muaf olamıyorlardı.

Sürsat, aynı nüzül gibi askerî birliklerin geçtikleri yollara veya konakladıkları yerlere yakın bölgelerden aynî olarak, uzak yerlerden nakdî olarak alınmıştır. Olağan dışı bir vergi yükümlülüğü olarak sayılan bu vergi avârız gelirleri içerisine girmiştir. Sürsat, zaman zaman toplanan bir vergi türü olmuştur.